Media

Geri qayıt

Suvarma üsulları

2021-12-09 11:15:51

Suvarma insanlar bitkiləri becərdikləri dövrdən bəri mövcuddur. Toxumu əkib, becərməyi öyrəndikdən sonra insanın ilk kəşfi güman ki, vedrə olub. Qədim insanlar becərdikləri bitkiləri sulamaq üçün su dolu vedrələri daşıyacaq qədər güclü olublar.

Su daşıyıb tökmə metodu indiki zamanda da istifadə edilsədə, daha səmərəli və mexanikləşdirilmiş metodlar daha çox istifadə olunur. 

Öz axımı ilə (şırım açaraq) sulama üsulu: İlkin insanlar bu üsuldan istifadə etmişlər. Bu üsul hələ də suvarma üsulları arasında yer almaqdadır. Bu üsulda su sahələrə gətirilir və ya nasosla vurulur və sahə boyunca bitkilərin hər bir yerinə axmasına icazə verilir. Ucuz və asan başa gələn bu üsul əsasən az inkişaf etmiş cəmiyyətlərdə istifadə edilsədə, ABŞ kimi inkişaf etmiş ölkələrdə də istifadəsinə təsadüf edilir. ABŞ-da içməli suyun böyük hissəsi - 39 faizi məhsulları suvarmaq üçün istifadə edilir. Suvarmadan sonra, suyun bir qismi buxarlandığından, və ya torpağa hopduğundan yenidən istifadə edilə bilmir. Suyun qıt olduğu yerlərdə isə bu üsul çoxda əlverişli olmadığından, fermer sudan qənaətlə istifadə yöntəmlərinə əməl etməlidir. 

Bunlar aşağıdakılardır: 

* Nahamar yerlərin düzləşdirilməsi 

* Suyun hissə-hissə buraxılması 

* İtkilərin qarşısının alınması 

* Sahəninin düzləşdirilməsi. 

Su cazibə qüvvəsinə uyğun olaraq aşağıya doğru hərəkət edir. Belə olduqda nisbətən hündür yerlərə su çatmayacaq. Fermerlər lazer şüaları kimi bir sıra düzləşdirmə üsullarından istifadə edə bilərlər əkindən öncə. Sahənin səthi düz olduqda su sahə boyunca bərabər şəkildə paylana bilir. Suyun hissə-hissə verilməsi. Ənənəvi sulamaya sadəcə suyun sahə üzərində yayılması daxildir. Su xüsusi ardıcıllıqla buraxılır ki, nəticədə hər bir yerə doyunca su verilə bilir. İtkilərin qarşısının alınması. Sahənin kənarlarının düzgün olmaması ucbatından çox miqdarda suvarma suyu israf edilir. Fermerlər xüsusi xəndək və nasoslar vasitəsilə kənara axan suları dövr etdirərək yenidən istifadə edə bilərlər.

Damcı üsulu ilə suvarma: Meyvə və tərəvəzləri suvararkən bu üsul daha əlverişlidir. Su xüsusi borularla axdığından, buxarlanma və sızma kimi su itkiləri olmur, nəticədə suyun dörddə birinə qənaət edildiyindən axım ilə sulama üsuluna nisbətən daha səmərəli olur. 

Çiləmə üsulu ilə suvarma: Çiləmə üsulu suvarmanın daha müasir üsuludur, ancaq bu da avadanlıqlar tələb edir. Bu sistem həyətdəki çimənlikləri sulama üsuluna oxşardır. Böyük ölçülü çiləmə sistemləri bugün böyük ölçülü təsərrüfatlarda istifadə edilir. Bu sistem də su mənbəyinə bərkidilmiş boruya ehtiyac var. Su boru vasitəsilə axır və aparat vasitəsilə çilənir.

Powered by Froala Editor

Gübrə nə üçün istifadə edilməlidir?

Gübrə – Bitkiləri qida maddələrlə təmin etmək üçün torpağa, bəzən isə yarpaqlara (kökdənxaric qidalanma) verilən üzvi və mineral maddələrdir.
Gübrələmə necə aparılır?

Bəzi böyümə dövrlərində qida maddələrinə ehtiyac artır. Təbii gübrələr ümumiyyətlə əkin və əkilmədən əvvəl verilir. Təsiri tez alınanlar üçün qeyri-üzvi gübrələr bitki örtüyünün başlanğıcıdır. Köklər tumurcuqlanmadan 15-20 gün əvvəl aktiv olur.
Toxumlar necə əkilməlidir?

Əgər bağınızda əkim etmək istəyirsinizsə, əvvəlcə bunun üçün torpaq hazırlamalısınız. Əsas prinsip olaraq toxum torpağın müəyyən bir uzunluğunda və dərinliyində əkilməlidir. Bu əkin dərinliyi hər toxum üçün dəyişir.
Bitki mühafizə vasitələri nədir?

Müasir kənd təsərrüfatının qaçılmaz tərkib hissələrindən biri olan dərmanlara pestisid deyilir. Əkinlərinizi xəstəliklərdən, zərərvericilərdən və alaq otlarından qorunmasını təmin edən pestisidlər 1940-cı illərdən bəri geniş istifadə edilmişdir.
Kalsium nitrat gübrəsi nədir? Nə vaxt istifadə olunur?

Torpağın qidalandırıcı dayaqları arasında olan kalsium nitrat məhsullara sürətlə təsir göstərir. Ağ rəngli və dənəvər bir quruluşa sahib olan kalsium nitrat gübrəsi suda həll olunan gübrələr arasında təsnif edilir.
Torpaq analizi necə aparılır?

Nə üçün torpaq analizi? Bitkilər üçün torpaqda uyğun qida maddələrinin olması gələcək məhsulun düzgün yetişməsi üçün əsas amillərdəndir.
Arpa toxumu

Arpa əhəmiyyətli dənli taxıl bitkisi olmaqla ərzaq, yem və texniki məqsədlər üçün becərilir. Arpanın 30 növü məlumdur. Azərbaycanda arpanın Pallidium –596, Qarabağ-7, Naxçıvandəni-310, Siklon sortları becərilir.
Buğda toxumu

Buğda – Kökləri saçaqlı, 14-40 sm arasında uzun saplaqlı bir bitkidir. Buğdanın özü otun bir növüdür, dənələri isə onun toxumlarıdır.
Bitki inkişafını tənzimləyən nədir?

Bitki böyüməsi tənzimləyicilərindən bəhs edildikdə, Oksinlər, Gibberellinlər, Sitokininlər, Etilen və İnhibitorlar ağla gəlir.
Defoliant nədir?

Hər baramasında min bir əmək olan “ağ qızıl” da məhsul yığımı sürətlənir. Məhsul yığımından əvvəl və məhsul yığımı müddətində düzgün tətbiq olunmaqla keyfiyyət və mənfəət itkilərinin qarşısını almaq olar.
İnsektisid nədir?

İnsektisidlər, həşəratlarla birbaşa təmasda istifadə edilən dərmanlar kimi önə çıxır. Bitkilərdə də istifadə olunur və üzərindəki bir çox fərqli zərərvericinin məhvinə imkan verir.
Herbisid nədir?

Yabanı otlarla mübarizədə istifadə olunan bir kənd təsərrüfatı pestisididir. Ümumiyyətlə, alaq otlarını öldürmək və ya normal böyüməsinin qarşısını almaq üçün istifadə olunan bütün kimyəvi maddələrə herbisid deyilir.
Funqisid Nədir?

Funqisid sözü kənd təsərrüfatı sahəsində tez-tez rast gəlinir. Latınca Fungudice sözündən götürülən funqisidlər, göbələk və öldürmə mənasını verən caedo sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlir.
Meyvələr niyə tökülür?

Meyvə ağaclarında növündən, çeşidindən və iqlim şəraitindən asılı olaraq dörd tökmə dövrü mövcuddur: çiçək tumurcuqları tökmə, kiçik meyvə tökmə, iyun tökmə və məhsul qabağı tökmə.
Map gübrəsi nədir?

Map gübrəsi, mono ammonium fosfatın ixtisarından sonra adlandırılmışdır. % 11 N, 48-55% P2O5, 2% CaO, 0,5% MgO və 1-3 S ehtiva edir. Suda həll olunur.
Suvarma üsulları

Suvarma insanlar bitkiləri becərdikləri dövrdən bəri mövcuddur. Toxumu əkib, becərməyi öyrəndikdən sonra insanın ilk kəşfi güman ki, vedrə olub. Qədim insanlar becərdikləri bitkiləri sulamaq üçün su dolu vedrələri daşıyacaq qədər güclü olublar.